Veiligheidscultuur certificeren: helpt dat ongevallen voorkomen?

- Gedrag & Cultuur

Sturen op veiligheidscultuur

Hoe volwassen is de veiligheidscultuur in je organisatie en hoe belangrijk is het om volwassener te worden? Als alle veiligheidssystemen werken, de KPI´s zijn afgestemd en collega´s kennen alle instructies, dan haal je de audits wel. Maar is daarmee ook het aantal ongevallen tot een minimum beperkt en, belangrijker, streeft de organisatie daar ook naar?

Veiligheidsmanagent gaat om gedrag en het meervoud daarvan: cultuur. Dat houdt in dat veiligheid leeft op de werkvloer en er een heldere visie is die alle medewerkers dragen. Zo’n cultuur zorgt dat je met elkaar alert bent op onveilige situaties. Dat verander je natuurlijk niet zomaar. Er moet commitment zijn van het management en managers moeten zich als voorbeeld opstellen, zodat de norm zichtbaar is. En nog wel het meest nodig is dat iedereen zich even verantwoordelijk voelt voor het voorkomen van ongelukken.

Indicaties van de veiligheidscultuur in een organisatie zie je terug in alle lagen van de organisatie. Spreken managers regelmatig over veiligheids onderwerpen? Nemen collega’s initiatief om elkaar aan te spreken over onveilige of ongezonde onderwerpen? En hoe reageren de ontvangers daarop?

veiligheidscultuurladder | veiligheidsladder

veiligheidscultuurladder | veiligheidsladder

De Veiligheidsladder draait om ambitie

Zit veiligheid tot in de haarvaten van je organisatie, dan scoor je mogelijk hoog op de Veiligheidsladder.
In Nederland zorgt het NEN (Nederlandse Normeringsinstituut) al voor certificatie van bedrijven op deze ladder.  

Het uitgangspunt is dat organisaties zich op een schaal van vijf treden laten certificeren. En iedere trede geeft niet alleen de score, maar ook het ambitieniveau van je organisatie weer. Reactieve bedrijven treffen maatregelen na het plaatsvinden van ongevallen en tonen geen ambitie om ongevallen structureel te voorkomen. Een score op trede 2 is dan waarschijnlijk. En een organisatie waarin veiligheid binnen alle afdelingen centraal staat, voorkomt proactief ongevallen en toont ambitie op trede 4 van de Veiligheidsladder.

De veiligheidsladder helpt niet alleen om een veiligheidscultuur te creëren, maar ook om organisaties hun ambitie voor een veiligheidscultuur te tonen. Natuurlijk ontvangen bedrijven bij een audit ook aanbevelingen, waarmee zij hun ambitieniveau verder waarmaken.

Betrouwbare certificaten

De Veiligheidsladder vraagt overigens evenveel ambitie van de auditoren, die vaststellen of een organisatie aan een bepaalde trede voldoet. Bij de audits controleren zij niet of alle systemen en KPI’s aanwezig zijn, maar bevragen ze medewerkers actief over gedrag en houding. Ook onderzoeken ze of dit consistent is bij collega´s in alle lagen van de organisatie. Ervaren auditoren prikken door gewenste antwoorden heen en stellen de juiste vragen om de veiligheidscultuur te benaderen. Een uitdagende opgave, die alleen voor ervaren auditoren is weggelegd.

NEN als beheerder

De audits worden overzien door NEN, beheerder van het certificatieschema Veiligheidsladder. Als neutrale beheerder bewaakt NEN dat alle audits volgens dezelfde principes plaatsvinden. En dat dit op gelijke manier gebeurt bij alle certificerende instellingen, ook in België. Hiermee zorgt NEN dat ieder uitgegeven certificaat langs dezelfde meetlat is uitgegeven. Zo geeft ieder certificaat van bijvoorbeeld trede 3 hetzelfde niveau weer volgens gelijke uitgangspunten. Want alleen dan is de Veiligheidsladder betrouwbaar.

BAM: tips uit de praktijk

BAM besloot na een ernstig ongeval om herhaling met alle macht te voorkomen. Dat betekende dat het ambitieniveau enorm steeg en veiligheidscultuur de focus kreeg. Het gevolg was dat veiligheid niet het ‘dingetje was van de KAM-manager,’ maar de verantwoordelijkheid werd van alle medewerkers.

Een veiligheidscultuur valt of staat met betrokkenheid van het management én alle collega’s. Hierin hebben safety professionals een adviserende en inspirerende rol. Hieruit moet een goede visie en strategie voortkomen. En als die visie en strategie helder verwoord is, resoneert die op het niveau van alle medewerkers.

Ellen Dennesen, QHSE programmamanager bij BAM Infra, geeft twee tips voor bedrijven die hieraan willen beginnen:

  • Betrek alle medewerkers hierbij, want alleen dan wordt veiligheid breed gedragen
  • een ambitieuze organisatie die veiligheid wil vergroten, focust op houding en gedrag. Dat sluit de cirkel van alle activiteiten, die samen zorgen voor een zo laag mogelijk aantal ongevallen.

Het NEN (Nederlandse Normeringsinstituut) organiseert op 27 november een VHL veiligheidsdag. Deze dag staat helemaal in het thema van de veiligheidscultuurladder. Klik voor meer info & inschrijving ​​​​​​​

Gerelateerde artikels

Gerelateerde cases

Zin in meer?

We zijn héél flexibel, en houden van een uitdaging! Laat ons weten waar u naar op zoek bent en wij zoeken mee!

contacteer ons